ΑΛ-ΤΣΑΝΤΙΖΟΜΑΙ (όχι βέβαια πως δε γελάω κιόλας)

Συμμερίζομαι την άποψη ότι χωρίς χιούμορ θα είχαμε αυτοκτονήσει ή θα είχαμε αλληλοσκοτωθεί. Η διαδικασία σάτιρας των καταστάσεων που μας απασχολούν είναι το αντίβαρο της σημαντικότητας των καταστάσεων αυτών. Σατιρίζοντας, παίρνουμε λίγο περισσότερο κουράγιο στην αντιμετώπιση των προβλημάτων μας ή τα απομυθοποιούμε, χωρίς φυσικά να τα ξεχνάμε. Είμαι σίγουρος ότι ο κόσμος γνωρίζει τη μεγάλη χρησιμότητα της σάτιρας στη ζωή του. Γι’ αυτό και τη γουστάρει. Γι’ αυτό και την επιζητάει. Στην τελική, περνάει καλά, χωρίς να χρειάζεται μεγάλη φιλοσοφία επί του θέματος. Παράλληλα, δεν είναι λίγες οι φορές που μέσω της σάτιρας τα κακώς κείμενα αποκαλύπτονται, απλοποιούνται και γίνονται πιο κατανοητά. Η σάτιρα μπορεί να διαμορφώσει συνειδήσεις. Μπορεί όμως και να οδηγήσει τις συνειδήσεις σε εφησυχασμό. Τι γίνεται στην περίπτωση εκείνη που η σάτιρα παίρνει μεγάλες διαστάσεις (τηλεθέασης); Είναι πλέον το ίδιο αθώα και αναγκαία όπως πριν; Μπορούμε να βάλουμε στο ίδιο τσουβάλι σατιρικές εκπομπές και γελοιογραφίες εφημερίδων; Είναι ίδιο το τριπάκι που μπαίνει ο νους του θεατή που παρακολουθεί μια εκπομπή, με το τριπάκι ενός αναγνώστη που χαζεύει μια γελοιογραφία, διαβάζοντας ένα άρθρο; Κατά τη γνώμη μου, όταν η σάτιρα δημόσιων θεμάτων παίρνει μεγάλες διαστάσεις (βλ. τηλεόραση), τείνει να δράσει «ξεφουσκωτικά», ακόμα κι αν η αρχική βλέψη δεν είναι αυτή. Μια σατιρική εκπομπή μεγάλης ακροαματικότητας αποκαλύπτει πράγματα, την ίδια στιγμή που καθηλώνει πολύ κόσμο στον καναπέ (ή στην εξέδρα του στούντιο). Υπό αυτές τις συνθήκες, η σάτιρα έχει τη δυνατότητα να δώσει αποσπασματικές κατευθύνσεις. Δεν είναι καθόλου απίθανο να ισχυριστεί κάποιος ότι εφόσον παρακολούθησε την εκπομπή, έχει εκπληρώσει το πολιτικό του χρέος. Ικανοποιημένος πια, επιστρέφει στην προηγούμενη ευτυχία του ή δυστυχία του. Δεν έβαλε όμως ο ίδιος το μυαλό του να σκεφτεί. Έλαβε τυποποιημένη σάτιρα, όσο καλής ποιότητας κι αν είναι αυτή. Και την επόμενη μέρα, θα κουβεντιάσει τις έτοιμες ατάκες που άκουσε χθες βράδυ, χωρίς να μπεί στη διαδικασία να παράγει ο ίδιος δικές του. Τελικά, ο πρωταγωνιστής που βγαίνει στο γυαλί μπορεί να δράσει ως μέντορας, όσο κι αν δεν είναι αυτή η πρόθεσή του. Κι εκεί είναι ένας από τους κινδύνους εκπομπών τύπου Λαζόπουλου. Η σάτιρα ταυτίζεται με το πρόσωπο που κάνει το show, σε βάρος του περιεχομένου. Δε θα μπω στη λογική «όλα για τα φράγκα γίνονται». Θεωρώ πως είναι ύποπτα απλουστευμένη άποψη. Από την άλλη, φαντάζω ως συνομωσιολόγος όταν φιλοσοφο-κατηγορώ εκπομπές σαν αυτή που ανέφερα παραπάνω. Κάτι μου βρωμάει όμως, όσο κι αν γελάω, όσο κι αν δε μπορώ να το εντοπίσω.